O kwasie chlebowym…
„Od dawien dawna słynie napój zdrowy: kwas chlebowy, pajda chleba za pazuchę, bukłak kwasu i chłop gotów w pole. W gorącą posuchę”
To fragment wiejskiej przyśpiewki 🙂 Kiedyś na wsiach baba chłopu pakowała na pole do torby pajdę chleba ze smalcem na wzmocnienie i kwas chlebowy na zaspokojenie pragnienia. Duet idealny – zdrowy, pożywny, a na dodatek pyszny! Kwas z chleba to taki zapomniany przysmak. Nasza polska oranżada!
Czy kwas chlebowy jest zdrowy?
Kwas chlebowy to napój z długą tradycją, który niegdyś został spopularyzowany w Polsce od czasów Władysława Jagiełły, później nieco u nas zapomniany. W Europie jego historia sięga X wieku, a w Rosji i na Ukrainie uważany jest za napój narodowy. Obecnie coraz więcej osób dowiaduje się, co to jest kwas chlebowy, jakie są jego właściwości i sięga po ten specjał.
Smak i właściwości kwasu chlebowego
Kwas chlebowy to produkt fermentacji …chleba! Prawdziwy chleb na zakwasie zawiera w sobie bogactwo dzikich drożdży, które w połączeniu z pożywką w postaci cukru, ewentualnie też owoców i drożdży, zabierają się do swojej ulubionej roboty – fermentacji alkoholowej. Na pytanie, jak smakuje kwas chlebowy, można najkrócej odpowiedzieć, że zwykle smakuje jak ciemne piwo z nutą razowego chleba, czyli ma smak słodko-kwaśny z odrobiną goryczki. Oczywiście zależy to, z jakiego chleba wytworzy się kwas – może to być żytni razowy, jak również mieszanka. Najważniejsze, by był dobrej jakości, tak samo, jak woda. Opcjonalne składniki to rodzynki, skórka cytryny, surowy ryż. Czasami dla poprawienia smaku używa się mięty.
Kwas chlebowy jest napojem orzeźwiającym, stanowiącym alternatywę dla napojów gazowanych i piwa. Skoro powstaje z fermentacji, wiele osób zastanawia się, czy kwas chlebowy ma alkohol w swoim składzie? Właściwości kwasu zmienia się z czasem – na początku słodki i lekki w kolejnych etapach fermentacji jest coraz bardziej wytrawny, gęsty i …alkoholowy! Z czasem zaczyna przypominać podpiwek i wyraźnie da się w nim wyczuć procenty. Tradycyjnie więc świeży słabszy kwas był idealny do gaszenia pragnienia w czasie żniw, a mocniejszy pełnił funkcję rozweselacza na jarmarkach i odpustach 🙂 Kwas może zawierać alkohol w niskich ilościach – od 0,7 do 2,2 proc., ale jest uważany za napój bezalkoholowy. Nie poleca się jednak jego picia kobietom w ciąży lub w okresie laktacji.
Kwas chlebowy? Na zdrowie!
Smak, aromat i właściwości orzeźwiające to nie jedyne zalety tego napoju. Jeżeli ktoś miałby wątpliwości, czy kwas chlebowy jest zdrowy, to informacja o nim, jako źródle witamin i minerałów powinna je rozwiać. Witaminy z grupy B, mające dobroczynny wpływ na układ nerwowy, witamina C, stymulująca układ odpornościowy, witamina E, zapobiegająca stresowi oksydacyjnemu. Występujące w napoju cynk i selen to również cenne składniki.
Kwas chlebowy wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego, przyspiesza metabolizm po spożyciu tłustych pokarmów, zalecany jest przy nadkwasocie. Jest probiotykiem i reguluje florę jelitową. To również dlatego serwowany jest w naszej restauracji w Gdańsku, w centrum miasta. Dbamy tym samym o dobry wybór dla zdrowia. A można powiedzieć, że jest produktem leczniczym, gdyż jego picie wskazane jest przy takich schorzeniach jak: migreny, bóle mięśniowe, artretyzm, grzybice, cukrzyce, zaburzenia trawienia, choroby nowotworowe, stwardnienie rozsiane, stwardnienie tętnic. Nieoceniony w odchudzaniu, a także w profilaktyce chorób układu krążenia – obniża zły cholesterol. Regularne picie kwasu chlebowego poprawia ogólny stan organizmu.
Będąc przekonanym do dobroczynnych właściwości tego napoju, na pewno przychodzi na myśl pytanie, gdzie kupić kwas chlebowy? Można to zrobić w naszym sklepie ze zdrową żywnością w Gdańsku, w którym tego napoju nie może zabraknąć!
Jak smakuje kwas chlebowy w Babette?
I tutaj często mamy zdziwienie! Bo domowy kwas chlebowy smakuje i wygląda zupełnie inaczej niż ten “kupny”. Jest dużo jaśniejszy – od kremowego po złoty nawet do brązowego, ale tylko jeżeli chleb użyty do jego produkcji był bardzo ciemny lub palony. W smaku jest słodko-kwaśny, lekko goryczkowy. Pachnie zbożem, drożdżami, a u nas też rodzynkami i świeżą cytryną! Jest to napój naturalnie gazowany – niepasteryzowany kwas cały czas pracuje i tak długo jak zostało w nim trochę cukru zamienia się on w CO2 i przyjemne, szczypiące w język bąbelki. Taki kwas szybko gasi pragnienie i orzeźwia, więc idealnie sprawdza się w czasie upałów. Dla wielu starszych osób domowy kwas chlebowy to smak dzieciństwa. Dla wielu innych to eksperyment i zupełnie nowy zaskakujący smak. Jeszcze inni pozostają podejrzliwi w stosunku do wszelkich wytworów fermentacji 😉
My w Babette uwielbiamy nasz kwas, pieszczotliwie nazywając go wiejską oranżadą 🙂 Ma on wiernych fanów i koneserów wśród naszych Gości – bo też nie ma wielu miejsc, w których taki prawdziwy kwas można w ogóle spróbować, a nie każdy odważy się robić go w domu. Nasz kwas powstaje z naszego własnego chleba na żytnim zakwasie – w ten sposób pomaga nam też realizować ideę zero-waste, bo kwas robimy z wykorzystaniem czerstwego chleba, którego nigdy, ale to przenigdy staramy się nie wyrzucać. Ten kwas to świetna zdrowa alternatywa dla słodzonych i sztucznych napojów gazowanych. Jak zawsze, warto czytać etykietę – wiele kupnych „kwasów chlebowych” to głównie woda z cukrem, barwnikami, konserwantami i połową tablicy Mendelejewa w składzie. Takim wyrobom mówimy stanowcze NIE. A kulinarnych poszukiwaczy przygód zapraszamy do Babette – po doznania smakowe, kulturalne oraz inne 🙂
